Wanneer gebruik je 'autodiefstal' en wanneer 'autodiefstal gepleegd'?
Veel mensen vragen zich af of ze moeten zeggen "er is autodiefstal" of "er is autodiefstal gepleegd". Beide zinnen komen voor, maar welke is nu taalkundig juist? In dit artikel leggen we je uit wat de betekenis is van deze constructies en hoe je ze correct toepast in het dagelijks taalgebruik.
Wat betekent autodiefstal?
'Autodiefstal' is een zelfstandig naamwoord dat verwijst naar het stelen van een auto. Het is een criminele handeling waarbij iemand zonder toestemming een auto meeneemt met de bedoeling om deze niet terug te geven. Het woord op zichzelf beschrijft dus al een daad of misdrijf. Je zegt bijvoorbeeld: "Autodiefstal komt steeds vaker voor."
Waarom zeggen we dan vaak 'autodiefstal gepleegd'?
De uitdrukking 'autodiefstal gepleegd' is een veelgehoorde formulering in nieuwsberichten en rapportages van politie en justitie. Hierin wordt het woord 'plegen' gebruikt in de betekenis van iets uitvoeren of verrichten. Denk bijvoorbeeld aan het plegen van een misdaad. In dat geval wordt er een bijkomende actie benadrukt: dat iemand daadwerkelijk iets gedaan heeft. Dus je zou formeel kunnen zeggen: "Er is autodiefstal gepleegd in de wijk."
Is 'autodiefstal gepleegd' taalkundig correct?
Ja, de uitdrukking 'autodiefstal gepleegd' is taalkundig correct en wordt als formeel of juridisch correct Nederlands beschouwd. Het gebruik van het werkwoord 'plegen' is gangbaar bij misdrijven zoals moord, fraude, inbraak én autodiefstal. In formele contexten is het dus zeker toegestaan om deze vorm te gebruiken. Bijvoorbeeld: “De verdachte heeft meerdere keren autodiefstal gepleegd in Amsterdam.”
Welke vorm gebruik je het best?
Als je informatief of journalistiek schrijft, kun je beide vormen gebruiken, afhankelijk van de toon van je tekst. Voor een beknopte beschrijving is 'autodiefstal' voldoende: "Er is sprake van autodiefstal." Wil je iets specifieker zijn of benadrukken dat er een dader betrokken is geweest, dan schrijf je: "Er is autodiefstal gepleegd."
En hoe zit het met andere misdrijven?
Hetzelfde principe geldt ook voor andere misdrijven. Je kunt zeggen "inbraak" of "inbraak gepleegd", "oplichting" of "oplichting gepleegd". In de meeste gevallen is het werkwoord 'plegen' optioneel, maar het gebruik ervan geeft extra nadruk aan het actieve karakter van het misdrijf.
Samenvatting
De woorden 'autodiefstal' en 'autodiefstal gepleegd' zijn beide correct, maar worden licht verschillend gebruikt. Waar 'autodiefstal' meer een beschrijving is van het type misdrijf, benadrukt 'autodiefstal gepleegd' dat iemand daadwerkelijk dat misdrijf heeft uitgevoerd. In formele situaties is de combinatie met 'plegen' gebruikelijk en correct. Mensen die googelen op deze uitdrukkingen zoeken vaak naar taalkundige bevestiging. Hopelijk biedt dit artikel daar duidelijkheid over.
