Veel mensen twijfelen: kostenloos of kosteloos?
De Nederlandse taal kent veel woorden die op elkaar lijken maar formeel toch verschillen. Een veelvoorkomende verwarring is tussen de woorden ‘kostenloos’ en ‘kosteloos’. Veel mensen vragen zich af welk van de twee correct is. Hoewel ze op het eerste gezicht allebei logisch klinken, is er wel degelijk een juiste keuze als je correct Nederlands wilt gebruiken.
Wat betekent kosteloos?
Het woord ‘kosteloos’ is een officieel en correct Nederlands woord. Het betekent dat iets geen kosten met zich meebrengt, oftewel: gratis. Als je bijvoorbeeld een kosteloze proefversie van een dienst krijgt, dan hoef je daar niet voor te betalen. In juridische en beleidsdocumenten komt het ook vaak voor, zoals bij de term ‘kosteloze rechtsbijstand’.
Waarom is kostenloos geen correct woord?
‘Kostenloos’ klinkt misschien logisch — het lijkt immers een samenstelling van ‘kosten’ en ‘-loos’ — maar het woord bestaat niet officieel in het Nederlands. Het is een foutieve vorm die waarschijnlijk ontstaan is door letterlijk denken over woordopbouw. In de woordenboeken zoals de Dikke Van Dale komt het woord ‘kostenloos’ dan ook niet voor.
Hoe ontstaat de verwarring?
In het dagelijks gebruik worden woorden vaak gevormd door logica en taalgevoel in plaats van regels. De verwarring kan ook komen door vergelijkbare woorden zoals ‘probleemloos’ of ‘zorgeloos’, waar de stam wel correct wordt gebruikt met het achtervoegsel ‘-loos’. Maar ‘kosten’ is al een meervoudsvorm (van ‘kost’), en die leent zich grammaticaal minder goed voor deze constructie.
Wat moet je gebruiken in formele en informele situaties?
Wil je professioneel of correct overkomen, kies dan altijd voor ‘kosteloos’. In zakelijke communicatie, op websites, in brochures en tijdens klantencontact is het belangrijk om foutloos taalgebruik aan te houden. Het gebruik van ‘kostenloos’ staat niet alleen incorrect, het kan ook leiden tot twijfel over je professionaliteit of taalvaardigheid.
Samenvattend: kies voor ‘kosteloos’
Als je twijfelt tussen ‘kostenloos’ en ‘kosteloos’, is het makkelijk te onthouden dat ‘kosteloos’ de juiste en enige correcte vorm is. Het gebruik van ‘kostenloos’ is taalkundig onjuist, ook al klinkt het soms logisch. Door consequent het juiste woord te gebruiken, vergroot je je taalvaardigheid én kom je betrouwbaarder over. Dus de volgende keer dat je wilt aangeven dat iets gratis is: zeg gewoon ‘kosteloos’.
